9 Kasım sabahı Türkiye'de televizyonlarını açanlar, emlak kralı Donald Trump'ın sürpriz bir şekilde ABD başkanı seçildiği haberiyle güne başlamışlardı.
Aradan geçen 72 gün, ABD tarihinde benzeri görülmemiş bir 'geçiş sürecini' ortaya koydu. Obama ile Trump arasındaki seçim kampanyası döneminde başlayan gerilimli halef-selef ilişkisini, iki lider arasında 72 günlük bir 'Soğuk Savaş' takip etti.
8 yıldır Beyaz Saray'daki oval ofisin sahibi olan Obama, giderayak Trump'ın işini bir hayli zorlaştıracak hamleler yaparken, Trump seçim kampanyasında da kullandığı sıradışı üslubunu geçiş sürecine de taşıyarak başkanlık dönemi hakkında ipuçları verdi.
İşte Obama'nın geçiş sürecinde yaptığı, Trump'ı görev süresince zorlayacak 5 hamle;
1) RUS DİPLOMATLARA SINIRDIŞI
Rusya'nın seçim sonuçlarına müdahale ederek Donald Trump'ın ABD Başkanı seçilmesine yardımcı olduğu yönündeki iddialar, geçiş döneminin bir numaralı gündem maddesiydi. Barack Obama, Rusya'nın seçimlere müdahale amacıyla yaptığı siber saldırılara ülkedeki 2 Rusya temsilciliğini kapatarak ve 35 Rus diplomatı sınırdışı ederek cevap verdi.
Trump ne düşünüyor?: Donald Trump, seçimlere Rusya müdahalesi olduğu yönündeki iddiaların uydurma olduğunu söyledi ve bunu kendisine karşı yürütülen bir 'cadı avı' olarak niteledi. Rusya'yla ilişkilerde yeni bir sayfa açmak isteyen Trump'ın, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'le yakın ilişkisi ABD kamuoyunca mercek altına alınmış durumda.
2) ABD, İSRAİL'İN KARŞISINDA!
23 Aralık'ta yapılan Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi toplantısından, İsrail'in Filistin topraklarındaki yasa dışı yerleşim faaliyetlerinin tamamen durdurulması kararı çıktı. Yeni Zelanda, Malezya, Venezuela ve Senegal tarafından oylamaya sunulan karar, ABD'nin ilk kez çekimser oy kullanmasıyla kabul edildi. ABD'nin uzun süreli müttefiki İsrail, karara çok sert tepkiler verdi ve Obama yönetimini suçladı.
Trump ne düşünüyor?: Seçim kampanyasından bu yana İsrail yanlısı bir tutum sergileyen Donald Trump, BM kararına da ilk tepki veren isimlerden birisi oldu. Trump, kararın ardından "20 Ocak'tan sonra işler başka olacak" dedi.
3) AVRUPA'YA ASKERİ SEVKİYAT
2017'nin ilk günlerinde hack iddiaları ile gerilimin tırmandığı ABD-Rus ilişkileri, ABD'nin Rusya'ya komşu NATO ülkelerine konuşlandırdığı askeri birliklerle yeniden krize girdi. Rusya, 'Obama yönetimi gitmeden savaş çıkartabilir' sözleriyle durumu değerlendirirken, Obama yönetimi Soğuk Savaş'tan bu yana ilk kez bu kadar geniş çaplı yapılan sevkiyatın Rusya'nın agresifleşen Doğu Avrupa politikası nedeniyle olduğunu söyledi.
Trump ne düşünüyor?: Rusya ile ilişkileri düzelteceğini her fırsatta söyleyen Donald Trump, NATO'nun eskidiğini ve işlevsizleştiğini belirtti. Bu Trump'ın askeri birlikleri Rusya'nın kapısından çekmesi ve Kırım politikasında bir U dönüşü yapması anlamına gelebilir.
4) KUZEY KUTBU'NDA PETROL ARAMAYA YASAK
Barack Obama, ABD'nin kutup bölgelerindeki karasularında petrol ve doğalgaz aranmasını 'kalıcı' olarak yasakladı. Karara gerekçe olarak "güçlü, sürdürülebilir ve yaşayabilir bir Kuzey Kutup ekonomisi ve ekosistemi" gösterildi. Ayrıca, vahşi yaşamla ilgili kaygılar ve bölgenin petrol sızıntılarına karşı tehdide açık olmasının da kararda etkili olduğu belirtildi.
Trump ne düşünüyor?: Küresel ısınmanın yalan olduğunu söyleyerek, ekolojik konulardaki vizyonunu ortaya koyan Donald Trump, Obama'nın Kuzey Kutbu konusundaki kararıyla ilgili henüz bir yorum yapmadı. Ancak Trump'ın Dışişleri Bakanlığı'na getirdiği Rex Tillerson'un CEO'su olduğu Exxon Mobil'in Kuzey Kutbu'nda petrol arama çalışmalarına karşı ilgili olduğu biliniyor. Hukukçular, kararın kalıcı olduğunu ve geri döndürülmesinin çok zor olduğunu belirtiyor
5) HOŞGELDİN HEDİYESİ: JULIAN ASSANGE
Obama'nın oval ofisteki son günlerinde gündem yaratan önemli hamlelerinden biri de, gizli bilgileri Wikileaks'e sızdırdığı gerekçesiyle 35 yıl hapis cezası alan Chelsea Manning'i affetmesi oldu. Af kararı, Wikileaks kurucusu Assange'ın 'Manning'i affedin, ABD'ye döneyim' açıklamasından iki gün sonra geldi. 4 senedir Ekvador'un Londra büyükelçiliğinde yaşayan Assange'ın önümüzdeki günlerde ABD'ye iade edilmesi sürpriz olmayacak.
Trump ne düşünüyor?: Obama yönetimine yakın çevreler, Wikileaks'in Rusya bağlantılı olduğu ve seçim kampanyası döneminde Hillary Clinton ile ilgili belgeleri bu nedenle sızdırdığını iddia ediyor. Trump'ın daha önce konuyla ilgili yorumu ise "Wikileaks'e aşığım" şeklinde olmuştu. Bir dönem 'hain' ilan edilen Assange'ın ABD'ye olası dönüşü ve yeni ABD hükümetinin bu konudaki politikasının ne olacağı merakla bekleniyor.
